Cô Phạm Thị Anh (tên thường gọi là Tư Anh) sinh năm 1931, quê quán ở Xã Giao Thạnh, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre. Cô được sinh ra và lớn lên trong một gia đình giàu truyền thống nên sớm giác ngộ đi theo con đường cách mạng, cô tham gia công tác tại quê nhà. Là cán bộ nữ nhưng ở cô có một tố chất đặc biệt là rất mạnh mẽ, kiên cường, dũng cảm, mưu trí, linh hoạt, nhạy bén trong xử lý vấn đề ở mọi tình huống, không một khó khăn nào khuất phục được cô. Công tác tại quê nhà được một thời gian ngắn, sau đó cô được đồng chí Phạm Kiết (Năm Vận) Bí Thư Tỉnh ủy Trà Vinh, Ủy viên Thường vụ Khu ủy, Trưởng ban Tuyên huấn Khu vận động cô về Trà Vinh công tác. Sau Đồng Khởi, phong trào đấu trang của phụ nữ tỉnh Trà Vinh phát triển lên cao, “Đội quân tóc dài” ngày càng đông, chị em được giáo dục, tuyển chọn, tổ chức, huấn luyện và dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy cô Tư Anh được Tỉnh ủy Trà Vinh phân công làm Trưởng Ban vận động củng cố Ban Chấp hành Hội phụ nữ các cấp.
.png)
Nhận nhiệm vụ cô rất hăng hái, thường xuyên đi công tác để vận động bầu Ban Chấp hành phụ nữ các huyện và xã trong tỉnh. Lấy kinh nghiệm trong hoạt động Đồng Khởi ở Bến Tre, tạo tình cảm gần gũi để tuyên truyền, giáo dục tinh thần đấu tranh cách mạng và vận động quần chúng phụ nữ vào Hội. Nhờ làm tốt công tác khảo sát, nắm vững tình hình, đi đến đâu cô cũng vận động thuyết phục được chị em, phụ nữ tham gia vào tổ chức Hội đến đó và thu hút, tập hợp phụ nữ ngày càng đông. Đến ngày 08/3/1963, Đại hội Phụ nữ giải phóng tỉnh Trà Vinh lần thứ nhất bầu Cô làm Hội Trưởng Phụ nữ giải phóng tỉnh Trà Vinh. Là người lãnh đạo tổ chức Hội, mặc dù trong điều kiện lúc bấy giờ hết sức khó khăn, nhưng với sự thông minh, tài trí, dũng cảm hơn người cô rất nhạy bén, linh hoạt trong từng tình huống hoạt động, cùng chị em vượt qua mọi khó khăn. Cô làm Hội Trưởng Hội phụ nữ giải phóng tỉnh Trà Vinh đến năm 1969, trong suốt thời gian làm Hội trưởng phụ nữ tỉnh, cô hoạt động năng nổ, bám cơ sở để xây dựng tổ chức và phát động phong trào đấu tranh trong lực lượng phụ nữ, tổ chức nhiều cuộc đấu tranh chống gom dân lập ấp chiến lược của địch, đấu tranh vũ trang, làm công tác binh vận. Sau đó, cô được điều động về Cần Thơ bầu vào Thành ủy viên, giữ chức vụ là Bí thư Quận ủy quận 1. Tại đây cô đã tích cực xây dựng cơ sở của ta để hoạt động cách mạng và phát động phong trào đấu tranh của phụ nữ, đến năm 1972 hoạt động bị bại lộ do có người khai báo, cô bị địch bắt, bọn chúng tra tấn cô rất dã man, đánh cô chết đi sống lại bao lần nhưng cô kiên quyết không khai nhận, cuối cùng cô bị đưa ra tòa kết án 2 năm tù giam. Khi ra tù cô bị bệnh nặng do đòn roi tra tấn của bọn địch, nên tổ chức của ta đưa cô về Trung ương cục ở Cà Mau để điều trị bệnh, sau khi hết bệnh cô tiếp tục công tác trong Đoàn chỉ đạo giải phóng tỉnh Cà Mau, khi tỉnh Cà Mau được giải phóng, cô lại tiếp tục được tổ chức phân công về công tác tại tỉnh An Giang kinh qua nhiều đơn vị, chức vụ công tác khác nhau: Ủy viên Thường vụ, Trưởng ban Dân vận huyện ủy, sau đó cô được rút lên làm Trưởng ban Nông hội Liên hiệp Nông dân Việt Nam tỉnh An Giang cho đến khi về hưu cô vẫn tiếp tục tham gia Hội Người cao tuổi tại phường Bình Đức, Thị xã Long Xuyên (An Giang). Dù ở bất cứ nơi đâu, giữ chức vụ, cương vị công tác nào cô cũng luôn tận tụy, phục vụ hết mình, luôn được anh em, bạn bè, đồng chí thương mến, tín nhiệm.
Hiện nay do tuổi cao, sức yếu cô thường hay bị bệnh đau nhức, đi lại khó khăn, cô về quê sinh sống chung với gia đình người cháu gọi Cô bằng Dì tại ấp Vĩnh Hưng, xã Long Đức, thành phố Trà Vinh. Căn bệnh đau nhức của những trận đòn roi địch tra tấn năm xưa, làm cho sức khỏe cô ngày càng cạn kiệt, cô mất tháng 5 năm 2020, thọ 89 tuổi. Với những thành tích đóng góp cho sự nghiệp cách mạng, cô đã được Đảng, Nhà nước trao tặng các Huân chương kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng: Nhất, Nhì, Ba; Huy hiệu 30, 40, 50, 60 năm tuổi Đảng và các danh hiệu cao quí khác. Cô là một trong những tấm gương cán bộ nữ dũng cảm, tiêu biểu của lớp người đi trước, rất xứng đáng để các thế hệ phụ nữ ngày nay và mãi sau này học tập tiếp bước gương cô.
Nguyễn Thị Mười – Hội LHPN tỉnh Trà Vinh
