Một số câu hỏi - đáp về phòng, chống dịch bệnh COVID-19
1 . Lướt Facebook tôi thấy có nhiều người đăng thông tin không đúng về dịch bệnh COVID-19 như chuẩn bị phong tỏa, địa điểm có ca dương tính. Xin hỏi nếu thông tin đó là giả, sai sự thật, người đăng tải trên trang cá nhân của họ bị xử lý như thế nào theo quy định của pháp luật?
Trả lời:
Không gian mạng là mạng lưới kết nối của cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, bao gồm mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, cơ sở dữ liệu; là nơi con người thực hiện các hành vi xã hội không bị giới hạn bởi không gian và thời gian.
Một trong các hành vi bị nghiêm cấm, theo điểm d khoản 1 Điều 8 Luật An ninh mạng năm 2018 là sử dụng không gian mạng để “thông tin sai sự thật gây hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại cho hoạt động kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác”.
Người nào có hành vi vi phạm quy định nêu trên, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Cụ thể, theo điểm d khoản 1 Điều 101 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 của Chính phủ, thực hiện một trong các hành vi “cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc” bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng. Đồng thời, bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả được quy định tại khoản 3 của Điều này, đó là “buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại các khoản 1 và 2 Điều này”.
Cũng cần lưu ý, theo khoản 3 Điều 4 của Nghị định này, “mức phạt tiền quy định từ Chương II đến Chương VII tại Nghị định này được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của tổ chức, trừ quy định tại Điều 106 Nghị định này. Trường hợp cá nhân có hành vi vi phạm như của tổ chức thì mức phạt tiền bằng 1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức”. Có nghĩa là, nếu cá nhân đăng tải thông tin sai sự thật lên facebook gây hoang mang dư luận sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng. Tổ chức vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
Trường hợp bị truy cứu trách nhiệm hình sự, Điều 288 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 (sau đây gọi tắt là Bộ luật Hình sự năm 2015 ) quy định về Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông như sau:
“1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc gây dư luận xấu làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại các Điều 117, 155, 156 và 326 của Bộ luật này.
b) Mua bán, trao đổi, tặng cho, sửa chữa, thay đổi hoặc công khai hóa thông tin riêng hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân trên mạng máy tính, mạng viễn thông mà không được phép của chủ sở hữu thông tin đó.
c) Hành vi khác sử dụng trái phép thông tin trên mạng máy tính, mạng viễn thông.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức.
b) Lợi dụng quyền quản trị mạng máy tính, mạng viễn thông.
c) Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên.
d) Gây thiệt hại 500.000.000 đồng trở lên.
đ) Xâm phạm bí mật cá nhân dẫn đến người bị xâm phạm tự sát.
e) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc quan hệ đối ngoại của Việt Nam.
g) Dẫn đến biểu tình.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm”.
Điều 288 Bộ luật Hình sự năm 2015 được hướng dẫn bởi Điểm 1.4 Khoản 1 Công văn số 45/TANDTC-PCCông văn 45/TANDTC-PC ngày 30/03/2020 của Tòa án nhân dân tối cao về việc xét xử tội phạm liên quan đến phòng, chống dịch Covid-19 như sau:
Người có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, thông tin xuyên tạc về tình hình dịch bệnh Covid-19, gây dư luận xấu thì bị xử lý về tội đưa hoặc sử dụng trái pháp thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định tại Điều 288 Bộ luật Hình sự năm 2015.
2 . Theo tôi được biết hiện nay số ca mắc bệnh Covid-19 ngày càng tăng và ở nhiều địa phương khác nhau, vì vậy nhằm thực hiện tốt việc chống dịch, Thủ tướng Chính phủ đã công bố dịch bệnh Covid-19 trên phạm vi toàn quốc. Vậy xin hỏi nội dung công bố dịch Covid-19 gồm những gì?
Trả lời:
Ngày 01/4/2020, Thủ tướng Chính phủ vừa ký Quyết định số 447/QĐ-TTg về việc công bố dịch Covid-19.
Cụ thể, Thủ tướng quyết định công bố dịch truyền nhiễm tại Việt Nam:
1. Tên dịch bệnh: Covid-19(dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona gây ra).
2. Thời gian xảy ra dịch: Từ ngày 23/01/2020 (thời điểm xác định trường hợp đầu tiên mắc ca bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona gây ra).
3. Địa điểm và quy mô xảy ra dịch: Toàn quốc.
4. Nguyên nhân: Do chủng mới của vi rút Corona gây ra.
5. Tính chất, mức độ nguy hiểm của dịch: Bệnh truyền nhiễm nhóm A, nguy cơ ở mức độ đại dịch toàn cầu.
6. Đường lây: Lây truyền qua đường hô hấp từ người sang người.
7. Các biện pháp phòng, chống dịch: Thực hiện theo Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm gồm:
a) Thành lập Ban chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch.
b) Khai báo, báo cáo dịch.
c) Tổ chức cấp cứu, khám bệnh, chữa bệnh.
d) Tổ chức cách ly y tế.
đ) Vệ sinh, diệt trùng, tẩy uế trong vùng có dịch.
e) Các biện pháp bảo vệ cá nhân.
g) Kiểm soát ra, vào vùng có dịch.
h) Huy động, trưng dụng các nguồn lực cho hoạt động chống dịch.
i) Hợp tác quốc tế trong hoạt động chống dịch.
k) Các biện pháp chống dịch khác trong thời gian có dịch.
8. Các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện việc tiếp nhận, cách ly, theo dõi, điều trị người mắc bệnh:
a) Bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến Trung ương, bệnh viện trong ngành Công an, Quân đội và các bệnh viện khác có điều kiện.
b) Bệnh viện dã chiến (khi được huy động).
3 . X là con gái bà B, mới từ bên Anh trở về. Khi X có dấu hiệu của nhiễm Covid-19, bà B đã che giấu, không trình báo cho cơ quan có thẩm quyền và không thực hiện khai báo y tế vì sợ con bị đưa đi cách ly. Xin hỏi, hành vi trên của bà B có vi phạm pháp luật không?
Trả lời:
Điều 8 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm nghiêm cấm các hành vi sau đây:
- Cố ý làm lây lan tác nhân gây bệnh truyền nhiễm.
- Người mắc bệnh truyền nhiễm, người bị nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm và người mang mầm bệnh truyền nhiễm làm các công việc dễ lây truyền tác nhân gây bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật.
- Che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật.
- Cố ý khai báo, thông tin sai sự thật về bệnh truyền nhiễm.
- Phân biệt đối xử và đưa hình ảnh, thông tin tiêu cực về người mắc bệnh truyền nhiễm.
- Không triển khai hoặc triển khai không kịp thời các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo quy định của Luật này.
- Không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Ngoài ra, tại điểm c khoản 1 Điều 240 Bộ luật Hình sự 2015, Bộ luật số 100/2015/QH13 quy định hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
Tại điểm c khoản 1 Điều 240 Bộ luật Hình sự 2015 được hướng dẫn bởi Điểm 1.1 Khoản 1 Công văn số 45/TANDTC-PC ngày 30/3/2020 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã hướng dẫn về việc xét xử tội phạm liên quan đến phòng, chống dịch bệnh Covid-19 như sau:
Người đã được thông báo mắc bệnh; người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh Covid-19 đã được thông báo cách ly thực hiện một trong các hành vi sau đây gây lây truyền dịch bệnh Covid-19 cho người khác thì bị coi là trường hợp thực hiện “hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người” quy định tại điểm c khoản 1 Điều 240 Bộ luật Hình sự 2015, Bộ luật số 100/2015/QH13 và bị xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người:
a) Trốn khỏi nơi cách ly.
b) Không tuân thủ quy định về cách ly.
c) Từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly.
d) Không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.)
Như vậy, bà B đã vi phạm quy định của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm.
4 . N bị mắc nhiễm Covid-19 đang được điều trị tại bệnh viện tỉnh. Trong quá trình điều trị, N đã không khai báo đúng diễn biến bệnh vì muốn nhanh được về nhà . Hỏi N có vi phạm quy định pháp luật về phòng lây nhiễm bệnh truyền nhiễm không?
Trả lời:
Theo quy định tại Điều 34 Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm thì Người bệnh có trách nhiệm:
- Khai báo trung thực diễn biến bệnh.
- Tuân thủ chỉ định, hướng dẫn của thầy thuốc, nhân viên y tế và nội quy, quy chế của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
- Đối với người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A ngay sau khi xuất viện phải đăng ký theo dõi sức khỏe với y tế xã, phường, thị trấn nơi cư trú.
Như vậy, N đã vi phạm quy định của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm.
5 . B được công ty cử đi Hàn Quốc 05 ngày để đàm phán Hợp đồng với đối tác. Sau khi kết thúc chuyến công tác, trở về gia đình được 6 ngày thì B có biểu hiện ho, sốt. Sau khi xét nghiệm B biết mình bị nhiễm Covid-19, nhân viên y tế của bệnh viện yêu cầu B vào điều trị tại khu cách ly, B đã âm thầm bỏ trốn về nhà. Xin hỏi pháp luật quy định như thế nào đối với trường hợp này? Hành vi của B bị xử lý theo mức nào?
Trả lời:
Theo Nghị định số 117/2020/NĐ-CP, ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Điều 11 Nghị định này quy định xử phạt hành vi vi phạm quy định về cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế như sau:
1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Không tổ chức cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế đối với trường hợp phải thực hiện việc cách ly y tế theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản 2 Điều này.
b) Từ chối hoặc trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều này.
c) Không lập danh sách và theo dõi sức khỏe của những người tiếp xúc với người bị áp dụng biện pháp cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế theo quy định của pháp luật.
2. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Không tổ chức cách ly y tế đối với người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A.
b) Từ chối hoặc trốn tránh việc áp dụng quyết định cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A đối tượng kiểm dịch y tế biên giới mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A hoặc khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.
c) Cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế tại địa điểm không đủ điều kiện thực hiện cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế theo quy định của pháp luật.
3. Biện pháp khắc phục hậu quả:
Buộc thực hiện việc cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế đối với hành vi quy định tại các điểm a, b khoản 1 và các điểm a, b khoản 2 Điều này.
Đối chiếu với quy định trên, B có hành vi trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly y tế được quy định tại điểm b khoản 1, theo đó B bị xử phạt từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.
6 . Y Con trai bà X đi du học ở nước ngoài về Việt Nam và đã quá cảnh qua nước Ý - nơi đang có tỷ lệ người chết vì dịch Covid-19 rất cao trên thế giới. Tại Việt Nam bệnh này đã được công bố dịch và Chính phủ đã thực hiện nhiều biện pháp kiểm soát, phòng, chống dịch trên phạm vi cả nước. Khi trở về nhà được 05 ngày thì Y có các triệu chứng như đã được công bố, sau đó Y đi xét nghiệm nhanh thì biết mình bị nhiễm Covid-19. Gia đình Y vì lo sợ con bị đưa đi cách ly nên đã che dấu bệnh. Xin hỏi, đối với hành vi này, pháp luật xử lý như thế nào?
Trả lời:
Để ngăn chặn việc lây lan dịch bệnh trong cộng đồng, Chính phủ đã kịp thời ban hành Nghị định số 117/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, trong đó quy định về hành vi và mức phạt đối với vi phạm quy định về áp dụng biện pháp chống dịch, theo đó tại Điều 12 quy định cụ thể như sau:
1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Không thực hiện biện pháp bảo vệ cá nhân đối với người tham gia chống dịch và người có nguy cơ mắc bệnh dịch theo hướng dẫn của cơ quan y tế.
b) Không báo cáo với Ủy ban nhân dân hoặc cơ quan y tế dự phòng trên địa bàn về trường hợp mắc bệnh dịch theo quy định của pháp luật.
2. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Che dấu tình trạng bệnh của mình hoặc của người khác khi mắc bệnh truyền nhiễm đã được công bố là có dịch.
b) Không thực hiện hoặc từ chối thực hiện biện pháp vệ sinh, diệt trùng, tẩy uế trong vùng có dịch.
c) Không tham gia chống dịch theo quyết định huy động của Ban Chỉ đạo chống dịch.
d) Thu tiền khám và điều trị đối với trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A.
đ) Không thực hiện quyết định buộc tiêu hủy động vật, thực vật và vật khác là trung gian truyền bệnh, trừ các trường hợp quy định tại điểm c khoản 4 và điểm d khoản 5 Điều này.
3. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp tạm đình chỉ hoạt động của cơ sở dịch vụ ăn uống công cộng có nguy cơ làm lây truyền bệnh dịch tại vùng có dịch.
b) Không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp cấm kinh doanh, sử dụng loại thực phẩm là trung gian truyền bệnh.
c) Không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp hạn chế tập trung đông người hoặc tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ tại nơi công cộng.
4. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Không thực hiện quyết định kiểm tra, giám sát, xử lý y tế trước khi ra vào vùng có dịch thuộc nhóm A.
b) Đưa ra khỏi vùng có dịch thuộc nhóm A những vật phẩm, động vật, thực vật, thực phẩm và hàng hóa khác có khả năng lây truyền bệnh dịch.
c) Không thực hiện quyết định buộc tiêu hủy động vật, thực phẩm, thực vật và các vật khác là trung gian truyền bệnh thuộc nhóm A.
5. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Không thực hiện yêu cầu kiểm tra và xử lý y tế đối với phương tiện vận tải trước khi ra khỏi vùng có dịch trong tình trạng khẩn cấp về dịch.
b) Không thực hiện quyết định cấm tập trung đông người tại vùng đã được ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch.
c) Đưa người, phương tiện không có nhiệm vụ vào ổ dịch tại vùng đã được ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch.
d) Không thực hiện quyết định buộc tiêu hủy động vật, thực phẩm, thực vật và các vật khác có nguy cơ làm lây lan bệnh dịch sang người tại vùng đã được ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch.
6. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Buộc thực hiện biện pháp vệ sinh, diệt trùng, tẩy uế đối với hành vi quy định tại điểm b khoản 2 Điều này.
b) Buộc hoàn trả số tiền đã thu không đúng quy định của pháp luật đối với hành vi quy định tại điểm d khoản 2 Điều này. Trường hợp không hoàn trả được cho đối tượng thì nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật.
c) Buộc tiêu hủy động vật, thực phẩm, thực vật và các vật khác đối với hành vi quy định tại điểm đ khoản 2, điểm b, c khoản 4 và điểm d khoản 5 Điều này.
d) Buộc xử lý y tế phương tiện vận tải đối với hành vi quy định tại điểm a khoản 5 Điều này.
Căn cứ quy định nêu trên, hành vi của Y và gia đình đã vi phạm quy định nêu tại điểm a khoản 2, cụ thể là hành vi “Che dấu tình trạng bệnh của mình hoặc của người khác khi mắc bệnh truyền nhiễm đã được công bố là có dịch”, hành vi này bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.
7 . Ông B từ vùng dịch trở về nước qua đường hàng không. Khi nhập cảnh, B đã được thông báo cách ly. Khi khai báo y tế, B đã không trung thực, khai báo không đầy đủ về thông tin, lịch trình di chuyển của mình. Sau đó, B có triệu chứng sốt, ho, khó thở và được xét nghiệm cho kết quả dương tính với Covid-19. Hành vi của B cũng đã khiến 8 người tiếp xúc gần với B cũng bị dương tính với Covid-19. Hành vi khai báo y tế không đầy đủ, thiếu trung thực của B sẽ bị xử lý như thế nào?
Trả lời:
Theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 240 Bộ luật Hình sự 2015, Bộ luật số 100/2015/QH13 quy định “Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người” thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
Tại điểm c khoản 1 Điều 240 Bộ luật Hình sự 2015 được hướng dẫn bởi Điểm 1.1 Khoản 1 Công văn số 45/TANDTC-PC ngày 30/3/2020 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã hướng dẫn về việc xét xử tội phạm liên quan đến phòng, chống dịch bệnh Covid-19 như sau:
Người đã được thông báo mắc bệnh; người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh Covid-19 đã được thông báo cách ly thực hiện một trong các hành vi sau đây gây lây truyền dịch bệnh Covid-19 cho người khác thì bị coi là trường hợp thực hiện “hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người” quy định tại điểm c khoản 1 Điều 240 Bộ luật Hình sự 2015, Bộ luật số 100/2015/QH13 và bị xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người:
a) Trốn khỏi nơi cách ly.
b) Không tuân thủ quy định về cách ly.
c) Từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly.
d) Không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.
Như vậy, hành vi B khai báo y tế không đầy đủ, thiếu trung thực đã làm 8 người tiếp xúc gần bị dương tính với Covid-19 thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
8 . Người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ như: quán bar, vũ trường, karaoke, cơ sở thẩm mỹ… thực hiện hoạt động kinh doanh khi đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh để phòng, chống dịch bệnh Covid-19 của cơ quan, người có thẩm quyền có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Trả lời:
Theo Điểm 1.3 Công văn 45/TANDTC-PC ngày 30-3-2020 của Hội đồng thẩm phán TANDTC về xét xử tội phạm liên quan đến phòng, chống Covid-19 thì chủ cơ sở kinh doanh, người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ như quán bar, vũ trường, karaoke, dịch vụ mát-xa, cơ sở thẩm mỹ… thực hiện hoạt động kinh doanh khi đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh để phòng, chống dịch bệnh Covid-19 của cơ quan, người có thẩm quyền, gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng trở lên do phát sinh chi phòng, chống dịch bệnh thì bị xử lý về “Tội vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở nơi đông người ” theo quy định tại Điều 295 Bộ luật Hình sự năm 2015. Cụ thể như sau:
- Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm nếu làm chết người; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%; gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
- Phạt tù từ 03 năm đến 07 năm nếu làm chết 02 người; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%; gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng; là người có trách nhiệm về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở nơi đông người.
- Phạt tù từ 06 năm đến 12 năm nếu làm chết 03 người trở lên; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên; gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
- Vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở nơi đông người trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả là: Làm chết 03 người trở lên; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên; Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên, nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
9 . Khi lực lượng chức năng tiến hành đo thân nhiệt để phòng dịch Covid-19 , bà G đã không chấp hành yêu cầu, giật khẩu trang và tát đồng chí công an khu vực. Xin hỏi, hành vi của bà G có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không?
Trả lời:
Điểm 1.9 Công văn số 45/TANDTC-PC ngày 30-3-2020 của Hội đồng thẩm phán TANDTC về xét xử tội phạm liên quan đến phòng, chống Covid-19 quy định người có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 thì bị xử lý về “ Tội chống người thi hành công vụ” theo quy định tại Điều 330 Bộ luật Hình sự năm 2015. Cụ thể như sau:
Người dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ thực hiện công vụ của họ hoặc ép buộc họ thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Đối chiếu với quy định trên, bà G có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội về “Tội chống người thi hành công vụ” với mức phạt là cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
10 . Khu vực nhà K sống đang thuộc khu vực bị cách ly. Mặc dù chưa mắc bệnh Covid- 19, nhưng K lại tự ý trốn khỏi khu vực bị phong tỏa để đến nhà bạn chơi. Hành vi của K đã gây thiệt hại 150.000.000 đồng cho địa phương do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh. Hành vi của K có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Trả lời:
Điểm 1.2 Công văn 45/TANDTC-PC ngày 30-3-2020 của Hội đồng thẩm phán TANDTC về xét xử tội phạm liên quan đến phòng, chống Covid-19 quy định người chưa bị xác định mắc bệnh Covid-19 nhưng sống trong khu vực đã có quyết định cách ly, quyết định phong tỏa thực hiện một trong các hành vi sau đây gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh thì bị xử lý về “Tội vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở nơi đông người” theo quy định tại Điều 295 Bộ luật Hình sự năm 2015:
- Trốn khỏi khu vực bị cách ly, khu vực bị phong tỏa.
- Không tuân thủ quy định cách ly.
- Từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly.
- Không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.
Như vậy, K có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở nơi đông người ” .
(Trích nguồn PBGDPL tỉnh Sóc Trăng)
Sơn Thị Hiệp, Phó Ban TG-CSLP Hội LHPN tỉnh Trà Vinh