"Tính độc lập tương đối" khi Hội Liên hiệp Phụ nữ trực thuộc Mặt trận Tổ quốc

Từ ngày 1/7/2025, thực hiện chủ trương tinh gọn tổ chức và nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hệ thống chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội sẽ trở thành thành viên trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhưng vẫn đảm bảo tính “độc lập tương đối”.

Ông Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, phát biểu trước Quốc hội chiều 13/6

Đối với tổ chức bộ máy và hoạt động của MTTQ Việt Nam, khi thực hiện sắp xếp, nguyên tắc hoạt động của MTTQ Việt Nam với tính chất là một tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của các tổ chức, các giai cấp, tầng lớp nhân dân trong xã hội không thay đổi và được thực hiện theo nguyên tắc tự nguyện, hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động giữa các thành viên.

Phân tích tính "trực thuộc" Mặt trận của các tổ chức chính trị - xã hội

Tại Hội nghị toàn quốc tập huấn về tổ chức và hoạt động của tổ chức Đảng, chính quyền, MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị ở cấp xã (mới) vào ngày 14/6, Ủy viên TƯ Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban TƯ MTTQ Nguyễn Thị Thu Hà nêu rõ: Vai trò "chủ trì" của Mặt trận là sự cụ thể hóa nội dung "trực thuộc" của các tổ chức chính trị - xã hội đối với MTTQ Việt Nam.

Theo đó, thứ nhất là trực thuộc về tổ chức Đảng, tất cả các tổ chức Đảng của các tổ chức chính trị - xã hội đã về Đảng bộ MTTQ, các đoàn thể Trung ương; Đảng lãnh đạo toàn diện nhiệm vụ chính trị.

Thứ hai, trực thuộc thể hiện qua việc chịu sự quản lý về biên chế (phân bổ chung về Mặt trận), kinh phí hoạt động. Đồng thời, tính trực thuộc cũng thể hiện ở việc có cơ quan tham mưu, giúp việc chung và công tác cán bộ. Người đứng đầu các tổ chức chính trị - xã hội ở tất cả các cấp sẽ cơ cấu làm Phó chủ tịch Ủy ban MTTQ các cấp.

"Độc lập tương đối" trong mối quan hệ ‘trực thuộc"

Nhận định về tính "trực thuộc" MTTQ của Hội LHPN Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội khác, ông Nguyễn Túc, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, cho rằng: "Trong bối cảnh tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội, việc Hội LHPN Việt Nam trở thành thành viên trực thuộc MTTQ Việt Nam là tất yếu. Tuy nhiên, điều này không làm mất đi vai trò, bản sắc và tính độc lập tương đối của Hội, mà ngược lại, còn hướng tới mục tiêu tối ưu hóa sức mạnh tổng hợp".

Các ban tham mưu giúp việc Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh

Hội LHPN Việt Nam (hoạt động theo mô hình mới) vẫn tổ chức Đại hội, có Điều lệ, có tư cách pháp nhân, có tài khoản/con dấu riêng, có thẩm quyền trình dự án luật trước Quốc hội và pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội... Điều này cho thấy, sau khi sáp nhập về MTTQ Việt Nam, Hội LHPN Việt Nam vẫn chủ động, sáng tạo trong việc triển khai công tác Hội và phong trào phụ nữ ở các cấp, đảm bảo thông suốt, hiệu quả sâu sát cơ sở, địa bàn vì mục tiêu bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp cho phụ nữ…

Theo ông Nguyễn Túc, tính "độc lập tương đối" của tổ chức Hội không có nghĩa là tách rời hay tự hoạt động riêng lẻ, mà là sự cân bằng giữa việc tham gia vào khối đại đoàn kết chung và giữ vững những giá trị cốt lõi, đặc thù của tổ chức Hội.

Tính "độc lập tương đối" còn được thể hiện rõ nét ở việc: các ban, đơn vị tham mưu, giúp việc chung của Hội LHPN và 4 tổ chức chính trị - xã hội khác sẽ được sáp nhập với các ban, đơn vị tham mưu, giúp việc chung của Mặt trận để "bớt cái trùng lắp", "tối ưu hóa nguồn lực". Vì thực tế, trong công đoàn cũng có thanh niên, phụ nữ, nông dân...; ngược lại, trong phụ nữ cũng có thanh niên, nông dân, công đoàn... Như vậy, hợp nhất lại với nhau để phát huy tối đa năng lực riêng, sự sáng tạo và bản sắc của từng tổ chức trong hệ thống Mặt trận.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh (từ 7 đến 9 người)

Khi các bộ phận tham mưu được hợp nhất, việc phối hợp nghiên cứu các vấn đề sẽ được sâu sắc hơn, toàn diện hơn, từ đó nâng cao chất lượng tham mưu, đề xuất. Mục tiêu cuối cùng của sự tinh gọn bộ máy là mang lại hiệu quả, hiệu lực, hiệu suất tốt hơn và để nó gần dân hơn. Việc tổng hợp sức mạnh từ nhiều tổ chức dưới sự điều phối của Mặt trận sẽ giúp các chương trình, hoạt động đến gần hơn với người dân, đáp ứng tốt hơn nhu cầu thực tiễn.

"Mặc dù trực thuộc MTTQ Việt Nam nhưng Hội LHPN Việt Nam vẫn giữ được tính độc lập tương đối để phát huy tối đa năng lực riêng, sự sáng tạo và bản sắc của từng tổ chức trong hệ thống. Khi cần thiết, Mặt trận sẽ đóng vai trò chủ trì, điều phối để tổng hợp sức mạnh chung. Thế nhưng trong từng lĩnh vực, chính sự linh hoạt, chủ động và thế mạnh riêng của các tổ chức thành viên mới tạo nên sự phong phú, hiệu quả của cả hệ thống chính trị", ông Nguyễn Túc nhấn mạnh.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã (từ 5 -6 người)

Tiếp tục phát huy thế mạnh của các cấp Hội trong tình hình mới

Trên thực tế, những năm qua, Hội LHPN các cấp đã phối hợp chặt chẽ với MTTQ Việt Nam trong triển khai các phong trào, cuộc vận động, thực hiện giám sát và phản biện xã hội, góp phần thiết thực triển khai các phong trào thi đua yêu nước, bảo vệ quyền lợi, nâng cao vị thế của phụ nữ trong tất cả các lĩnh vực đời sống chính trị, kinh tế, xã hội; qua đó, củng cố niềm tin yêu của phụ nữ đối với Ðảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Hội LHPN Việt Nam các cấp đã phối hợp hành động theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về tăng cường vai trò nòng cốt chính trị, trách nhiệm của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; tập hợp, vận động nhân dân đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động, thực hành dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, hướng mạnh về cơ sở, địa bàn dân cư; thực hiện tốt vai trò giám sát, phản biện xã hội; xây dựng thế trận lòng dân, phát huy sức mạnh đoàn kết để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Hội LHPN Việt Nam tiếp tục đoàn kết, đồng lòng phát huy thế mạnh của tổ chức mình, góp phần xứng đáng cùng cả hệ thống chính trị thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Ảnh minh họa

Ở cấp Trung ương, Hội LHPN Việt Nam luôn tích cực phối hợp với MTTQ Việt Nam tham gia giám sát phản biện xã hội, xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đối với những chính sách, pháp luật liên quan đến quyền, lợi ích và nghĩa vụ của hội viên, phụ nữ, thực hiện mục tiêu bình đẳng giới; làm tốt vai trò là cầu nối giữa hội viên, phụ nữ với Đảng, Nhà nước; vận động phụ nữ thực hiện tốt chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước, đóng góp tích cực và hoạt động phát triển kinh tế - xã hội…

Trên tinh thần này, kể từ 1/7/2025, khi Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội, trong đó có Hội LHPN Việt Nam hoạt động theo mô hình mới, với vị thế, tính chất, nhiệm vụ mới, Hội LHPN Việt Nam sẽ tiếp tục đoàn kết, đồng lòng phát huy thế mạnh của tổ chức mình, góp phần xứng đáng cùng cả hệ thống chính trị thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Theo Hướng dẫn 31-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương, cơ quan tham mưu, giúp việc của các tổ chức chính trị - xã hội, trong đó có Hội LHPN, được hợp nhất về chung một đầu mối với cơ quan MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã.

Tại cấp tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy thành lập một cơ quan tham mưu, giúp việc chung cho Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội. Trong cơ quan này, Hội LHPN có Ban Công tác Phụ nữ, hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ đặc thù. Chủ tịch Hội LHPN cấp tỉnh vẫn là người đứng đầu tổ chức Hội, được bố trí đồng thời làm Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh. Khi Đại hội thực hiện theo hướng dẫn của cấp có thẩm quyền.

Tại cấp xã, sau sắp xếp, Chủ tịch Hội LHPN xã sẽ là 1 trong tối đa 5 Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã, đồng thời tiếp tục phụ trách toàn diện hoạt động của tổ chức Hội tại địa phương. Đội ngũ cán bộ Hội được bố trí kiêm nhiệm nhưng vẫn duy trì đầy đủ cơ cấu tổ chức theo Điều lệ Hội, có thể hoạt động độc lập trong khuôn khổ Mặt trận, bảo đảm tính thống nhất hệ thống Hội từ Trung ương đến cơ sở.