THÁNG 5 NHỚ CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH VÀ CUỘC TỔNG TUYỂN CỬ ĐẦU TIÊN

Trần Bình Trọng

Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Trà Vinh

Chủ Nhật ngày 23/5/2021, Nhân dân Trà Vinh cùng Nhân dân cả nước nô nức đi bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 theo Chỉ thị số số 45-CT/TW gày 20/6/2020 Bộ Chính trị (khóa XII) “Về lãnh đạo cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026” và Nghị quyết số 133/2020/QH14 ngày 17/11/2020 của Quốc hội khóa XIV. Đây là sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, của tỉnh, nhằm lựa chọn, bầu ra những đại biểu tiêu biểu, xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân trong Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ mới, góp phần xây dựng, củng cố, hoàn thiện bộ máy Nhà nước các cấp của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Tháng 5/2021 cũng là tháng chúng ta Kỷ niệm 131 ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại (19/5/1890 - 19/5/2021) làm cho chúng ta nhớ đến Bác và cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội khóa I của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Từ ngày 10/5/1941 đến ngày 19/5/1941 (tại Trường Hà - Hà Quảng - Cao Bằng), Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng do Hồ Chí Minh chủ trì đã quyết định sau khi đánh đuổi thực dân Pháp - Nhật sẽ lập nên nước Việt Nam dân chủ mới. Chính quyền cách mạng của nước Việt Nam dân chủ mới là một chính quyền cộng hòa, “là của chung cả toàn thể dân tộc”[1].

Ngay sau Cách mạng Tháng Tám thành công, trong cuộc họp Chính phủ lâm thời (03/9/1945), thấy rõ tính cấp bách phải củng cố cơ sở pháp lý của nhà nước mới, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề nghị sớm tổ chức tổng tuyển cử và ban hành Hiến pháp. Người nói:“Trước chúng ta đã bị chế độ quân chủ chuyên chế cai trị, rồi đến chế độ thực dân không kém phần chuyên chế, nên nước ta không có hiến pháp. Nhân dân ta không được hưởng quyền tự do dân chủ. Chúng ta phải có một hiến pháp dân chủ. Tôi đề nghị Chính phủ tổ chức càng sớm càng hay cuộc TỔNG TUYỂN CỬ với chế độ phổ thông đầu phiếu. Tất cả công dân trai gái mười tám tuổi đều có quyền ứng cử và bầu cử, không phân biệt giàu nghèo, tôn giáo, dòng giống, v.v…”[2]. Sau đó, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định Tổng tuyển cử vào ngày 06/01/1946 để bầu Quốc hội, tiến tới lập chính phủ và xây dựng Hiến pháp của nước Việt Nam độc lập.

Vừa mới ra đời, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa lâm vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”. Các thế lực thù địch và tay sai đang ráo riết chống lại Đảng Cộng sản và Việt Minh, hòng lật đổ chính quyền cách mạng, thiết lập một chính quyền phản động, tay sai cho đế quốc. Ở miền Bắc vĩ tuyến 16 có 20 vạn quân của Tưởng Giới Thạch và ở miền Nam có hàng vạn quân Anh. Nấp dưới bóng quân Anh, ngày 23/9/1945, thực dân Pháp đã nổ súng ở Sài Gòn, mở đầu cuộc xâm lược Việt Nam lần thứ hai. Dựa vào thế lực của đế quốc có mặt trên đất nước lúc bấy giờ, các đảng phái chính trị phản động đã ráo riết chống phá hòng lật đổ chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Chính phủ còn phải gánh chịu một gia tài đổ nát do chế độ thực dân để lại: Kinh tế - tài chính nghèo nàn, kiệt quệ; nạn đói đe dọa nghiêm trọng; hơn 90% dân số mù chữ; tệ nạn xã hội nặng nề.

Vì vậy quá trình chuẩn bị tổng tuyển đã diễn ra trong điều kiện “thù trong, giặc ngoài” đang ráo riết chống phá; chính trị, kinh tế, xã hội…rất khó khăn. Trong điều kiện như thế, sự chuẩn bị tiến tới tổng tuyển cử không chỉ là một cuộc vận động chính trị thông thường, mà thực chất là cuộc đấu tranh chính trị, đấu tranh giai cấp và dân tộc vô cùng gay gắt, phức tạp.

Chủ tịch Hồ Chí Minh viết nhiều bài báo quan trọng đăng trên Báo Cứu quốc các số phát hành tháng 9 và tháng 10/1945, như “Cách tổ chức các Uỷ ban nhân dân”; “Chính phủ là công bộc của dân”; “Thiếu óc tổ chức - một điểm lớn trong các Ủy ban nhân dân”…Nội dung các bài báo làm rõ hơn vai trò quan trọng của việc tổ chức, quản lý bộ máy chính quyền nhà nước trong công cuộc kháng chiến kiến quốc.

Thấu hiểu những hạn chế của bộ máy nhà nước cộng hòa dân chủ nhân dân non trẻ, đại đa số cán bộ không có kinh nghiệm quản lý hành chính, mang nặng tư tưởng tiểu nông, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ 6 căn bệnh cần sửa chữa trong bộ máy nhà nước là: Trái phép, cậy thế, hủ hóa, tư túi, chia rẽ, kiêu ngạo. Đồng thời, Người chỉ rõ quan điểm và phương châm xây dựng, hoạt động của nhà nước là: “Các cơ quan của Chính phủ từ toàn quốc cho đến các làng, đều là công bộc của dân, nghĩa là để gánh việc chung cho dân chớ không phải đè đầu dân (…). Việc gì có lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì hại đến dân, ta phải hết sức tránh”[3].

Báo Quốc hội, số đặc biệt ngày 06/01/1946 đã đăng trang trọng trang đầu ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh và bút tích lời kêu gọi đi bầu cử của Người: “Khuyên đồng bào nam nữ 18 tuổi trở lên hôm nay tất cả đi bỏ phiếu, để bầu những người đại biểu xứng đáng vào Quốc hội đầu tiên của chúng ta”. Đáp lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 06/01/1946 thật sự là ngày hội lớn của toàn dân, công dân cả nước Việt Nam nô nức đi bầu cử. Lần đầu tiên trong lịch sử, Nhân dân ta được sử dụng quyền ứng cử, bầu cử hoàn toàn dân chủ. Tỷ lệ cử tri đi bầu rất cao, trung bình là 85%, nhiều nơi đạt 95%. Trong những khu vực có chiến tranh, cuộc bỏ phiếu vẫn được tiến hành.

Những đại biểu do Mặt trận Việt Minh giới thiệu đều được Nhân dân tín nhiệm cao. Ứng cử tại Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh trúng cử với số phiếu cao nhất: 98,4%. Nhân dân đã bầu 333 đại biểu vào Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Số đại biểu là công nhân, nông dân, chiến sĩ cách mạng chiếm 87%, có 10 đại biểu là phụ nữ, 34 đại biểu thuộc các dân tộc thiểu số. Tổng tuyển cử thắng lợi, Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam ra đời.

Nhớ về cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam độc lập, chúng ta tự hào các thế hệ cha, ông ta, đồng bào ta trong điều kiện mưa bom, bão đạn của kẻ thù nhưng đã tổ chức và tích cực tham gia, góp phần vào thắng lợi cuộc bầu cử với tỷ lệ cử tri đi bầu rất cao (tại Trà vinh trên 90%). Vì vậy, trong điều kiện đất nước hòa bình, thống nhất, kinh tế - xã hội phát triển như hiện nay. Chúng ta tin tưởng rằng cuộc bầu cử đại biểu Quốc hôi, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 trên địa bàn tỉnh Trà Vinh nói riêng, cả nước nói chung sẽ giành thắng lợi, thật sự là ngày hội của toàn dân.

Theo Trang Web Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Trà Vinh