KẾ THỪA VÀ PHÁT HUY NHỮNG GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG PHỤ NỮ Ở TRÀ VINH TRONG THỜI ĐẠI MỚI
Với bề dày truyền thống cách mạng, Trà Vinh là nơi kết tinh các giá trị truyền thống yêu nước và tinh thần chiến đấu bất khuất kiên cường. Trong kháng chiến, nơi đây là một trong những chiến trường nóng bỏng nhất. Chính vì thế mà nhân dân Trà Vinh từ trong đấu tranh gian khó đã hình thành nên những phẩm chất tốt đẹp, đó là tinh thần anh dũng, đoàn kết tạo nên sức mạnh dân tộc để tồn tại, chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù. Trong suốt chặng đường lịch sử ấy, phụ nữ Trà Vinh luôn giữ vai trò quan trọng, là đội quân xung kích đi đầu trong phong trào đấu tranh chính trị, trực tiếp cầm súng chiến đấu với quân thù, trực tiếp vận động làm tan rã hàng ngũ địch, và là lực lượng trực tiếp đảm nhận mọi công tác ở hậu phương, phục vụ chiến đấu, bảo vệ cán bộ. Trong những giai đoạn khó khăn nhất của phong trào cách mạng, người phụ nữ vẫn giữ vững lòng thủy chung son sắt, sẵn sàng hy sinh tính mạng, tài sản kể cả khi sa cơ bị giặt bắt tù đày. Có thể nói, mỗi thắng lợi ở Trà Vinh đều có sự đóng góp quan trọng của phụ nữ.
Trải qua những năm tháng dài sống trong sự thống trị của chế độ phong kiến, thêm vào đó là sự xâm lược của thực dân, đế quốc, người phụ nữ Việt Nam đã hình thành nên lòng yêu nước nồng nàn, lòng dũng cảm vượt qua mọi gian khó. Có thể thấy từ xa xưa vai trò của phụ nữ trong sản xuất, trong gia đình và xã hội đã hun đúc nên những truyền thống tốt đẹp, đó là tinh thần yêu nước chống giặc ngoại xâm; là sự lao động cần cù, kiên trì và nhẫn nại; là truyền thống hiếu hạnh, trung hậu, đảm đang… Những truyền thống quý báu đó luôn là sức mạnh, là điểm tựa tinh thần để phụ nữ hiện đại vươn lên đáp ứng yêu cầu của lịch sử dân tộc. Tại Đại hội đại biểu phụ nữ Việt Nam lần thứ VIII năm 1997, Tổng Bí thư Đỗ Mười đã khẳng định: “Truyền thống và phẩm giá của phụ nữ nước ta được hình thành qua hàng ngàn năm lịch sử. Đó là lòng yêu nước, tình nhân ái, đức hy sinh, trí thông minh, tiêu biểu cho nhân cách Việt Nam. Tám chữ vàng “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang” mà Bác Hồ kính yêu và nhân dân trao tặng phụ nữ nước ta, chính là sự đúc kết một cách sâu sắc truyền thống vẻ vang và phẩm giá cao đẹp đó”.
Trong 2 cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, truyền thống yêu nước mang giá trị cao nhất, phổ biến nhất. Đây được xem là sợi chỉ đỏ xuyên suốt toàn bộ lịch sử Việt Nam qua các thời kỳ. Được hình thành rất sớm từ buổi đầu dựng nước và giữ nước, truyền thống yêu nước của phụ nữ Việt Nam càng được phát huy mạnh mẽ dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Các thế hệ phụ nữ Việt Nam đã phát huy tinh thần truyền thống yêu nước phục vụ cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Trong đấu tranh, phụ nữ cả hai miền Nam, Bắc đã siết chặt hàng ngũ thành một khối vững chắc, luôn kề vai sát cánh với nhau trong từng trận đánh. Dẫu cho có bao hiểm nguy đang cận kề, nhưng phụ nữ Việt Nam đã nêu cao khí phách anh hùng bất khuất của mình qua mọi hình thức đấu tranh. Đấu tranh vũ trang, đấu tranh chính trị, binh vận… lĩnh vực nào các mẹ, các chị, các em cũng tỏ rõ bản lĩnh cao đẹp cùng với tinh thần anh dũng và ý chí kiên cường, góp phần tô đẹp thêm truyền thống anh hùng từ xưa của giới mình. Có thể thấy, “Phụ nữ Việt Nam đã có mặt ngay từ đầu dưới ngọn cờ đấu tranh của Đảng, đã sát cánh cùng nam giới chống đế quốc phong kiến, cung cấp cho phong trào nhiều chiến sĩ cách mạng ưu tú, ghi vào lịch sử đấu tranh của nhân dân ta tấm gương chói lọi của biết bao anh hùng liệt sĩ và trải qua bao chặng đường gian khổ”, những đóng góp to lớn ấy đã góp phần vẻ vang vào thắng lợi chung của toàn dân tộc.
Không nằm ngoài những giá trị truyền thống của phụ nữ Việt Nam, truyền thống yêu nước của phụ nữ Trà Vinh đã được hình thành và kế thừa theo từng giai đoạn lịch sử. Trong những năm tháng ác liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, phụ nữ Trà Vinh đã dũng cảm, đoàn kết cùng nhau đánh địch dưới mọi hình thức. Trong đấu tranh chính trị, phụ nữ Trà Vinh đánh vào kẻ thù bằng nhiều hình thức sinh động vô cùng phong phú, điển hình có Má Ba Thanh, với lòng yêu nước và căm thù giặc, trong suốt thời gian hoạt động cách mạng, Má đã trực diện đấu tranh với địch trên 400 lần, trực tiếp phối hợp chỉ huy đánh địch trên 56 trận lớn nhỏ, bẻ gãy nhiều ý đồ của địch đóng đồn ở ấp Rùm Sóc, thu nhiều quân trang, quân dụng của địch, trang bị cho du kích và bộ đội.
Một lòng theo Đảng, phụ nữ Trà Vinh đã làm tốt công tác binh vận, góp phần không nhỏ vào sự thành công của cách mạng. Các mẹ, các chị vô cùng thông minh và khéo léo, gan dạ, mưu trí, sáng tạo khi đối mặt với quân thù. Bằng lời lẽ ngọt ngào nhưng sắc sảo cương quyết, họ đã vận động được hàng trăm, hàng ngàn binh sĩ trở về với nhân dân, sum họp gia đình, nộp vũ khí cho cách mạng.
Ngoài các hình thức đấu tranh chính trị, làm công tác binh vận, phụ nữ Trà Vinh còn tham gia lực lượng vũ trang chiến đấu diệt ác phá kìm. Trong chiến đấu không may rơi vào tay giặc, trước những cực hình tra tấn dã man, các chị vẫn một mực kiên trung, thà “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, chị Thạch Thị Phinh là một trong những tấm gương tiêu biểu đó. Mặt khác, trong đấu tranh vũ trang, ngoài phục vụ chiến đấu là chủ yếu, Trà Vinh còn có 40 tiểu đội nữ du kích xã, đặc biệt là đội nữ du kích xã Lương Hòa. Trong quá trình xây dựng, công tác và chiến đấu, thành tích của đội gắn liền với tên tuổi của các chị Tô Thị Huỳnh, Kiên Thị Nhẫn… họ không chỉ là người tiêu biểu của đơn vị, mà còn là nhân tố đầu tiên trong phong trào xây dựng các đội nữ du kích trong toàn tỉnh, là điển hình khắp miền.
Nhắc đến những tấm gương phụ nữ đánh giặc tiêu biểu ở Trà Vinh, không thể không kể đến nữ anh hùng Nguyễn Thị Út (Út Tịch). Với những cống hiến to lớn dành cho cuộc đấu tranh của dân tộc, đồng thời thông qua tác phẩm “Người mẹ cầm súng” của nhà văn Nguyễn Thi, tên tuổi của chị được xem như một biểu tượng anh hùng của người phụ nữ miền Nam đánh Mỹ lúc bấy giờ. Tham gia cách mạng từ khi còn nhỏ tuổi nhưng với tinh thần “đánh nó để nó khỏi đánh mình”chị Nguyễn Thị Út đã tích cực làm những công việc vừa sức của mình để phục vụ cho cách mạng. Sau khi lập gia đình, sinh con, chị vừa là người vợ, người mẹ đảm đang, vừa là một trinh sát, một cán bộ binh vận, một chiến sĩ du kích tài tình. Với thành tích tham gia 23 trận lớn nhỏ, góp phần cùng đơn vị tiêu diệt và làm tan rã hơn 200 tên địch, thu 70 súng… chị Út Tịch được Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tuyên dương danh hiệu Anh hùng Quân Giải phóng và được tặng thưởng Huân chương Quân công giải phóng hạng nhì. Ngày 27/11/1968, trong một trận oanh kích bằng máy bay B52 của Mỹ xuống vùng Tân Châu, Châu Đốc, chị Nguyễn Thị Út đã anh dũng hy sinh.
Song song với các công tác đánh giặc, trong những năm kháng chiến, phụ nữ Trà Vinh còn đảm đương công việc trong gia đình, tăng gia sản xuất… Thời gian này phong trào xây dựng hậu phương, tăng gia sản xuất rất sôi nổi, phụ nữ chính là lực lượng lao động chính bảo đảm cho cuộc sống của gia đình, đồng thời tích cực đóng góp bảo đảm lương thực để nuôi quân. Có thể thấy, người phụ nữ thời kỳ này gánh trên vai quá nhiều gánh nặng, vừa đưa tiễn chồng, con ra mặt trận, vừa nuôi dưỡng chăm sóc cha mẹ già, vừa nuôi dạy con cái, vừa chiến đấu, vừa sản xuất… Tuy nhiên, xuất phát từ truyền thống hiếu hạnh, trung hậu, đảm đang, lao động cần cù vốn có của mình, người phụ nữ đã vượt qua tất cả, cho dù phải lao động trong mưa bom bão đạn, các chị vẫn chắc tay súng, vững tay cày.
Sau đại thắng mùa Xuân năm 1975 thống nhất đất nước, phụ nữ Trà Vinh đã một lần nữa phát huy truyền thống của mình trong việc góp sức hàn gắn vết thương chiến tranh, cùng chung tay thực hiện công cuộc đổi mới đất nước. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Trà Vinh có 3346 Bà Mẹ Việt Nam anh hùng, ghi nhận 56 cá nhân được tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, trong đó có 10 nữ anh hùng: Đặng Thị Đê, Nguyễn Thị Út, Nguyễn Thị Trường, Hồ Thị Nhâm, Kiên Thị Nhẫn, Tô Thị Huỳnh, Thạch Thị Thanh, Thạch Thị Phinh, Trang Thị Láng, Huỳnh Thị Cẩm. Đây là những tấm gương đáng để phụ nữ tỉnh nhà noi theo, phát huy truyền thống, làm sáng lên tám chữ vàng “Anh hùng bất khuất, trung hậu đảm đang” mà Đảng và Bác Hồ đã khen tặng.
Vượt qua những mất mát đau thương trong chiến tranh, kế thừa và phát huy truyền thống phụ nữ trong thời đại mới, các tầng lớp phụ nữ tại Trà Vinh đã và đang ra sức khắc phục khó khăn, tiếp tục cống hiến tài năng, trí tuệ và sức lực của mình trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Dù ở đâu, với công việc và cương vị nào, người phụ nữ cũng luôn cần cù, chịu khó học hỏi và tiếp thu những cái mới, năng động và sáng tạo, góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của tỉnh nhà. Nếu như giữa không khí sục sôi của những ngày “Nam - Bắc thi đua đánh giặc Mỹ”, phụ nữ Việt Nam thực hiện phong trào “Ba đảm đang”. Thì ngay trong thời bình cũng có những người phụ nữ một mình vừa đảm nhiệm kinh tế gia đình, vừa chăm mẹ già, nuôi con thơ dại; “đảm việc nước, giỏi việc nhà”.
Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, mọi hoạt động của phụ nữ Trà Vinh đều gắn với mục tiêu, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của Đảng bộ và nhân dân toàn tỉnh. Phụ nữ Trà Vinh đã tích cực kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống của phụ nữ trong thời đại mới. Lòng yêu nước, thương người, tinh thần nhân ái, trung hậu, và ý thức đoàn kết cộng đồng được phụ nữ Trà Vinh ngày nay vận dụng phù hợp vào mỗi hoàn cảnh cụ thể, nhất là tinh thần tương thần tương ái, giúp đỡ những hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, hoạn nạn; hộ gia đình có công với cách mạng. Các phong trào thi đua yêu nước như: “Phụ nữ tích cực học tập, lao động, sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc”; phong trào “Dân vận khéo” gắn với học tập làm theo gương Bác và cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không 3 sạch” được các chị em hăng say thực hiện. Trong mỗi thời điểm của lịch sử, truyền thống và phẩm giá của người phụ nữ Trà Vinh luôn tỏa sáng. Trong gia đình cũng như ngoài xã hội, hình ảnh người phụ nữ trung hậu, đảm đang, tháo vát luôn là một nét đẹp trong mắt mọi người xung quanh. Tạm gác lại những bộn bề lo toan trong cuộc sống, những bận rộn trong công việc cơ quan, trở về gia đình, các chị là người vợ đảm đang, là người mẹ mẫu mực, là người con thảo hiền. Nếu như trong chế độ phong kiến, phụ nữ chỉ là “phận quần hồng”, chỉ biết “dệt cửi, cày cấy”, thì ngày nay, phụ nữ đã vươn lên khẳng định vị trí và vai trò của mình trong xã hội. Phụ nữ ngày nay tự tin vào bản thân, bình đẳng với nam giới, biết tự đánh giá ưu nhược điểm của mình, dám nhận những nhiệm vụ khó khăn để rồi từ đó nỗ lực và vượt khó để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, cũng vì thế mà quan niệm “trọng nam, khinh nữ”, bất bình đẳng giới dần được xóa nhòa. Tuy nhiên, để có được những thành quả đó, các chị đã phải nỗ lực rất nhiều trong học tập, sáng tạo trong lao động, không ngừng học hỏi, bồi dưỡng năng lực và trí tuệ, tích lũy thêm tri thức để ngày càng hoàn thiện chính mình.
Phụ nữ Việt Nam vốn có truyền thống thủy chung, yêu thương chồng con, điều đó đã được khẳng định trong những cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm, và qua bao thăng trầm của lịch sử. Hình ảnh người mẹ, người vợ Việt Nam đã được khắc sâu trong tâm trí và được phản ánh đậm nét trong lĩnh vực văn học – nghệ thuật… Ngày nay, truyền thống đó được phụ nữ Trà Vinh kế thừa và phát huy với nội dung mới, phù hợp với công cuộc đổi mới đất nước hiện nay. Nếu như tám chữ vàng “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang” được xem là phẩm chất của người phụ nữ Việt Nam khi xưa, thì ngày nay, mỗi sự đóng góp và hy sinh thầm lặng của người phụ nữ trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước được kết tinh thành những phẩm chất đạo đức tuyệt vời trong thời đại mới, đó là “Tự tin, tự trọng, trung hậu, đảm đang”.
Trải qua những thăng trầm trong lịch sử, chị em phụ nữ Việt Nam nói chung, phụ nữ Trà Vinh nói riêng dù bị kẻ thù bắt bớ, tù đày, đàn áp cực kỳ dã man, một số người đã hy sinh, nhưng các mẹ, các chị, các em vẫn luôn giữ trọn khí tiết của người cán bộ cách mạng. Trong bài nói chuyện tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, đồng chí Lê Duẩn, Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng nói: “Trong bức tranh hùng vĩ của chiến tranh nhân dân, đâu đâu cũng có phụ nữ, những người gan vàng dạ sắt không hề khiếp sợ, không chịu cúi đầu, hiên ngang chiến đấu đến cùng để cứu nước, cứu nhà. Có thể nói, người phụ nữ Việt nam anh hùng bất khuất trung hậu đảm đang là một trong những hình ảnh đẹp nhất của con người Việt Nam trong thời đại chúng ta…”. Truyền thống của phụ nữ Trà Vinh không nằm ngoài những giá trị đạo đức truyền thống của phụ nữ Việt Nam, qua mỗi thời kỳ lịch sử, truyền thống ấy luôn có sức ảnh hưởng sâu rộng khi gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của quê hương. Từ buổi đầu khai hoang mở đất cho đến các thời kỳ đấu tranh cách mạng, nhất là trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược.
Ngày nay, trước yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đòi hỏi người phụ nữ Việt Nam nói chung, phụ nữ Trà Vinh nói riêng phải kế thừa và phát huy hơn nữa những giá trị truyền thống và những phẩm chất cao đẹp ấy. Giờ đây, khi đất nước thanh bình, người phụ nữ Trà Vinh, với niềm tự hào chính đáng và truyền thống vẻ vang vốn có đã không ngừng vượt qua mọi gian lao thử thách, góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển đất nước, quê hương.
Theo Trang tin điện tử Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Trà Vinh